بەشی حەفتەم 
یاساکانی تەجوید لە هەندێک لە سورەتەکانی قورئاندا
یاساکانی تەجوید لە سورەتی (الإخلاص)
أَعُوذُ بِاللَّهِ مِنَ الشَّيطَانِ الرَّجِيمِ
بِسۡمِ ٱللهِ ٱلرَّحۡمَـٰنِ ٱلرَّحِيمِ
﴿قُلۡ هُوَ ٱللَّهُ أَحَدٌ ١ ٱللَّهُ ٱلصَّمَدُ ٢ لَمۡ يَلِدۡ وَلَمۡ يُولَدۡ ٣ وَلَمۡ يَكُن لَّهُۥ كُفُوًا أَحَدُۢ ٤﴾
تێبینی:
ئاگاداری ئەوە بە کە هەموو پیتەکانی کۆتای ئایەتەکانی ئەم سورەتە (قەلقەلە) دەکرێت.
ئایەتی ژمارە (١)
﴿قُلۡ هُوَ ٱللَّهُ أَحَدٌ ١﴾
- قُلۡ: پیتی (قاف) قەڵەوە و پیتی (لام) ناسکە و زەنەدارە (ساکن) لە هەردوو حاڵەتی گەیاندن و وەستاندا (وصلا ووقفا).
- أَعُوذُ: هەموو پیتەکانی ناسکن.
- بِرَبِّ: پیتی (راء) قەڵەوە (مفخم) چونکە سەردارە (مفتوح). پیتی (باء) ناسکە و ژێردار (مکسور) کراوە بەهۆی گەیاندن (وَصْل) بە (ئەلف و لام)ی شەمسی وشەی ٱلۡفَلَقِ بۆ ڕزگار بوون لە بەیەکگەیشتنی دوو پیتی زەنەدار (إلتِقَاءُ السَّاكِنَيْن)، وە دەبێ ژێرەکەی بەجوانی گۆبکرێ.
- ٱلۡفَلَقِ: هەمزەی گەیاندن (هَمزَةُ الوَصل) لەکاتی گەیاندن (وصل)، لادەچێت و گۆناکرێت، بەڵام لە سەرەتای خوێندنەوەدا کە لە وشەکەوە دەست پێدەکەین، وەکو (هَمزَةُ القَطع) دەخوێندرێتەوە. (لام ـ ل)ی ناساندن قەمەری‌یە و دەردەخرێ (إظهار) لەبەر ئەوەی پیتی (ف ـ فاء) لەدوایەوە هاتووە. پیتی (ف ـ فاء) ناسکە و هەڵگری سیفەتی چپەیە (همس). پیتی (ل - لام) ناسکە. پیتی (ق - قاف) قەڵەوە (مفخم) و قەلقەلەی گەورەیە (قلقلة كبرى) چونکە لەسەری دەوەستین (وقف).
ئایەتی ژمارە (٢)
﴿مِن شَرِّ مَا خَلَقَ ٢﴾
- مِن شَرِّ: پیتی (م - میم) ناسکە (مرقق) و پیتی (ن - نون) زەنەدارە (ساکن) و بە مینگە (غُنَّة) دەشاردرێتەوە (الاخفاء) چونکە پیتی (ش - شین) لەدوایەوە هاتووەو یەکێکە لە پیتەکانی شاردنەوە (الاخفاء). پیتی (ر - راء) گیرەدارەو ناسکە (مرقق) چونکە ژێردارە (مکسور).
- مَا خَلَقَ: (م - میم) ناسکە. پیتی (ئەلیف) درێژکراوی ئاساییە (مَدٌّ طبيعيٌّ)، دوو جوڵە درێژدەکرێتەوە. پیتی (خ - خاء) قەڵەوە (مفخم). پیتی (ل - لام) ناسکە (مرقق)، ــ ئاگاداری ئەوە بە بەقەڵەوی دەری نەبڕی لەبەر ئەوەی کەوتۆتە نێوان دوو پیتی قەڵەو ــ . پیتی (ق - قاف) قەڵەوە (مفخم) و قەلقەلەی گەورەیە (قلقلة كبرى) چونکە بە زەنە (سکون) لەسەری دەوەستین (وقف).
ئایەتی ژمارە (٣)
﴿وَمِن شَرِّ غَاسِقٍ إِذَا وَقَبَ ٣﴾
وَمِن شَرِّ: (و ـ واو) ناسکە. پیتی (ن ـ نون) زەنەدارە (ساکن) و بە مینگە (غُنَّة) دەشاردرێتەوە (الاخفاء) چونکە پیتی (ش ـ شین) لەدوایەوە هاتووە کە یەکێکە لە پیتەکانی شاردنەوە (الاخفاء). پیتی (ر ـ راء) گیرەدارەو ناسکە (مرقق) چونکە ژێردارە (مکسور).
غَاسِقٍ إِذَا: پیتی (غ ـ غین) قەڵەوە (مفخم) و لە قەڵەوترین ئاستییەتی چونکە سەردار (مفتوح)ە و پیتی (ئەلیف) لەدوایەوە هاتووە. پیتی (س ـ سین) ناسکە (مرقق). پیتی (ق ـ ق) لە ئاستی سێیەمی قەڵەویدایە چونکە ژێردارە (مکسور)، تەنوینەکەی دەردەخرێ (اظهار) چونکە پیتی (هەمزە) لەدوایەوە هاتووە.
وَقَبَ: (و ـ واو) ناسکە. پیتی (ق ـ قاف) قەڵەوە. پیتی (ب ـ باء) ناسکەو لە پلەی یەکەمی قەلقەلەدایە، واتە: قەلقەلەی گەورە (قلقلة كبرى).
ئایەتی ژمارە (٤)
﴿وَمِن شَرِّ ٱلنَّفَّٰثَٰتِ فِي ٱلۡعُقَدِ ٤﴾
وَمِن شَرِّ: (و ـ واو) ناسکە. (م ـ میم) ناسکە. پیتی (ن ـ نون) زەنەدارە (ساکن) و بە مینگە (غُنَّة) دەشاردرێتەوە (الاخفاء) چونکە پیتی (ش - شین) لەدوایەوە هاتووە کە یەکێکە لە پیتەکانی شاردنەوە (الاخفاء).
پیتی (ر ـ راء) گیرەدارەو ناسکە (مرقق) چونکە ژێردارە (مکسور).
ٱلنَّفَّٰثَٰتِ: هەمزەی گەیاندن (هَمزَةُ الوَصل) لە سەرەتای خوێندنەوەدا وەکو (هَمزَةُ القَطع) دەخوێندرێتەوە، بەڵام لەکاتی گەیاندن (وصل)، لادەچێت و گۆناکرێت، لێرەدا هەمزەکە سەردارە (مفتوح) چونکە (لام)ی ناساندن لەدوایەوە هاتووە. (لام)ی ناساندن شەمسی‌یە و تێکهەڵکێش دەکرێ (إدغام) و گۆناکرێ لەبەر ئەوەی پیتی (ن - نون) لەدوایەوە هاتووە و هەروەها ئەم پیتە ناسکەو گیرەدارە بۆیە لەم حاڵەتەدا واتە: گیرەداری، بە درێژترین ئەندازەی مینگە (غُنَّة) هەژمار دەکرێ، (ف ـ فاء) ناسکە و هەڵگری سیفەتی چپەیە (همس)، پیتی (ئەلیف) درێژکراوی ئاساییە (مَدٌّ طبيعيٌّ)، دوو جوڵە درێژدەکرێتەوە و ناسکە، چونکە لە پێشیەوە پیتی ناسک هاتووە، (ت - تاء) ناسکە و دەبێ ژێرەکەی بەجوانی دەرببڕێ لەکەتی بەیەکگەیاندن (وصل)، لەکاتی وەستان (وقف) لەسەری بە زەنە و چپە (همس) لەسەری دەوەستین وە لەم حاڵەتەدا پیتی (ئەلف) دەبێت بە درێژکراوی توشهاتوو بە زەنە (المدُّ العارِض للسُّكُون): ٢ ـ ٤ ـ ٦ جوڵە درێژ دەکرێتەوە.
فِي : في: (ف ـ فاء) ناسکەو چپەدارە (مهموس)، (ي ـ ياء) درێژکراوی ئاساییە (مَدٌّ طبيعيٌّ)، دوو جوڵە درێژدەکرێتەوە لەکاتی وەستان، بەلام لەکاتی بەردەوامبوون و بە گەیشتنی بە وشەی ٱلۡعُقَدِ لادەچێ و گۆناکرێ، بۆ ڕزگار بوون لە بەیەکگەیشتنی دوو پیتی زەنەدار (إلتقِاءُ السَّاكِنَيْن).
ٱلۡعُقَدِ: هەمزەی گەیاندن (هَمزَةُ الوَصل) لەکاتی گەیاندن (وصل)، لادەچێت و گۆناکرێت، بەڵام لە سەرەتای خوێندنەوەدا کە لە وشەکەوە دەست پێدەکەین، وەکو (هَمزَةُ القَطع) دەخوێندرێتەوە. (لام ـ ل)ی ناساندن قەمەری‌یە و دەردەخرێ (إظهار) لەبەر ئەوەی پیتی (ع ـ عین) لەدوایەوە هاتووە، پیتی (ع ـ عین) ناسکە (مرقق)، (ق ـ قاف) قەڵەوە (مفخم)، (د ـ دال) ناسکە و لە پلەی یەکەمی قەلقەلەدایە، واتە: قەلقەلەی گەورە (قلقلة كبرى).
گەڕانەوە بۆ لاپەڕەی سەرەکی
