بسم الله الرحمن الرحيم

ئایا دەزانی؟ کۆمەڵێك زانیاری دەربارەی قورئانی پیرۆز

زانیاری دەربارەی قورئانی پیرۆز / ١٦


پ/   ئەو سورەتە کامەیە کە ئایەتەکانی باڵاپۆشی (حجاب) تێدایە؟
و/   سورەتی (ألنُّوُر).

پ/   لەچ سورەتیکدا خودای گەورە باسی نوێژی ترس (صلاة الخوف)ی کردووە؟
و/   سورەتی (ألنِّساء).

پ/   نیشانەیەك لە نیشانە گەورەکانی ڕۆژی دوایی کە لە سورەتی (ألكَهف) باس کراوە چیە؟
و/   سه‌رهه‌ڵدانه‌وه‌ی یه‌ئجوج و مه‌ئجوج له‌ سه‌ر زه‌وی.

پ/   یەك لە نیشانە گەورەکانی ڕۆژی دوایی (ده‌رچوونی ئه‌و گیانله‌به‌ره‌ی كه‌ گفتوگۆ له‌گه‌ڵ خه‌ڵكی ده‌كات)، لەچ سورەتێکدا باس کراوە؟
و/   سورەتی (ألنُّوُر).

پ/   ئەو ئایەتە کامەیە کە هەردوو چاوی پێغەمبەر (صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّمَ) پڕبوون لە فرمێسك، کاتێك عەبدوڵڵای کوڕی مەسعود (رَضِيَ اللهُ عَنْهُ ) قورئانی بۆ دەخوێند؟
و/   ئایەتی ژمارە (٤١) لە سورەتی (ألنِّساء). خودای گەورە دەفەرموێ:
﴿فَكَيْفَ إِذَا جِئْنَا مِن كُلِّ أُمَّةٍ بِشَهِيدٍ وَجِئْنَا بِكَ عَلَىٰ هَـٰؤُلَاءِ شَهِيدًا ٤١﴾ ألنِّساء
واتە: دەبێ حاڵی بێ‌باوەڕان ئەو ڕۆژە چۆن بێ کە ئێمە لە هەر گەلێك شایەتێك دێنین شایەتی‌یان لەسەر بدات، تۆش دەکەینە شایەت ئەی پێغەمبەر (صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّمَ) لەسەر هەموو ئەوانە.

پ/   ئەو (شەوە) کامەیە کە سێ جار لە سێ ئایەتی یەک لەدوای یەکدا ناوی هاتووە؟
و/   شەوی پیرۆزی قەدر (ليلة القدر). خودای گەورە دەفەرموێ:
﴿ إِنَّا أَنزَلْنَاهُ فِي لَيْلَةِ الْقَدْرِ ١ وَمَا أَدْرَاكَ مَا لَيْلَةُ الْقَدْرِ ٢ لَيْلَةُ الْقَدْرِ خَيْرٌ مِّنْ أَلْفِ شَهْرٍ ٣ . . . ﴾ ألقَدر

پ/   ناخۆشترینی دەنگەکان کامەیە؟
و/   ناخۆشترینی دەنگەکان دەنگی گوێ درێژەکانە. خودای گەورە دەفەرموێ:
﴿وَاقْصِدْ فِي مَشْيِكَ وَاغْضُضْ مِن صَوْتِكَ ۚ إِنَّ أَنكَرَ الْأَصْوَاتِ لَصَوْتُ الْحَمِيرِ ١٩﴾ لقمان
واتە: وە لە ڕۆیشتندا مام ناوەندی بە (نە هێواش ‌نە توند) بڕۆ، وە لە دەنگیشت نزم بکەوە لە قسەو گفتوگۆدا، چونکە دەنگی هەرە ناخۆش، ئەوەیە زیاد لە پێویست بەرز بکرێتەوە، زەڕەو دەنگی گوێ درێژە.

پ/   ئەو سورەتە کامەیە هەر کە دووکەسی هاوەڵان بەیەکتر گەیشتبان، بۆ یەکتر نەیانخوێندبا، لێك جودا نەدەبوونەوە؟
و/   سورەتی (الْعَصْرِ). پێشەوا (شافیعیی)ش دەڵێ: ئەگەر خەڵک بە وردی لەم سورەتە تێفکرابان بە درێژایی ڕۆژگار بەسیان دەبوو.

پ/   ئەو ماوەیە چەندە کە پێغەمبەری خودا (صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّمَ) نەهی کردووە کە نابێ کەمتر بێ کە قورئانی تێدا خەتم بکرێت؟
و/   لە ( ٣ ) سێ ڕۆژ کەمتر نەبێ. پێغەمبەری خودا (صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّمَ) دەفەرموێت:
« لا يفقَهُ منْ قَرأ القرآنَ في أقلّ مِنْ ثَلاثٍ » رواه أحمد، أبو داود، الترمذي، إبن ماجة وصححه الألباني.
واتە: تێناگات لەقورئان ئەو کەسەی لەماوەی (٣) سێ ڕۆژ کەمتردا بیخوێنێتەوە (خەتمی بکات).

پ/   ئەو وشەیە چیە کە هەشت جار دووبارەبویتەوە لە یەك ئایەت لە سورەتی (ألنُّوُر)؟
و/   وشەی (بُيُوت) لە ئایەتی ژمارە (٦١).

پ/   کەسانێک هەن دەڵێن: (طه) و (يس) کە دوو سورەتی قورئان بەم پیتانە دەستیان پێ‌کردووە، ناوێکن لە ناوەکانی پێغەمبەر (صَلَّى اللهُ عَلَيْهِ وسَلَّمَ)، ئایا ئەوە ڕاستە؟
و/   نەخێر ڕاست نی‌یە !! بەڵکو ئەو پیتانە پێ‌یان دەگوترێ پیتە پچڕاوەکان (ألحروف المقطَّعة) کە خودای پەروەردگار لە (٢٩) سورەتی قورئانی پیرۆزدا بە پیتی پچڕاو دەستی پێ‌کردووە، کە هەر خودای گەورە بەخۆی دەزانێ مانای تەواویان چیە.
(لە ماڵپەڕی زانستی تەجوید باسمان کردووە)

پ/   ژمارەی فریشتەکان کە سەرپەرشتیی و چاودێری و بەریوەبردنی دۆزەخ، چەندە؟
و/   ژمارەیان (١٩) فریشتەیە. خودای گەورە دەفەرموی:
﴿ . . . وَمَا أَدْرَاكَ مَا سَقَرُ ٢٧ لَا تُبْقِي وَلَا تَذَرُ ٢٨ لَوَّاحَةٌ لِّلْبَشَرِ ٢٩ عَلَيْهَا تِسْعَةَ عَشَرَ ٣٠ . . .﴾ ألمُدَّثِّر
واتە: تۆ چووزانیت کە دۆزەخ چیە! (ئاگرێکە) هیچ ناهێلێتەوەو واز ناهێنێ، بە یەکەم هالاو پێست ڕەش دەکاتەوەو دەیبرژینێ، نۆزدە فریشتەی بە سەرەوەن.

پ/   ئەو سورەتە کامەیە بە ناوی پیاوێکی صاڵح ناونراوەو پێغەمبەریش نەبووە؟
و/   سورەتی (لقمان).
عەکرەمە لە ئیبن عەبباسەوە (رَضِيَ اللهُ عَنْهما) دەگێرێتەوەو دەڵێ: (لوقمان) پياويکی ڕەش پێستی حەبەشی کۆيلەو دارتاش بوە.

پ/   ئەو دوژمنە سەرسەختەی ئیسلام کێ‌بوو کە ستایشی قورئانی کردو پاشان پاشگەزبوویەوە؟
و/   وەلیدی کوری موغیرە.
وەلیدی کوڕی موغیرە بەم شێوەیە پێناسەی قورئان دەکات: سوێند بە خوا قسەکانی محمد زۆر شیرینەو خۆشی تێدایەو بناغەكەی زۆر ڕیشەدارەو ڕەگی داكوتیوە و سەرەوەشی بە ڕاستی پڕ فەڕ و بەهایەو کەس ناتوانێت لێ‌ی لابدات، ئەوەی دەیەوێت بەسەریدا سەرکەوێت دەخاتە ژێر، رۆژ بە رۆژ لەبەرزیداو هەر بەرز دەبێتەوە، ئەویشی دەکەوێتە ژێری و دوژمنایەتی دەکات دەیشکێنێت.

پ/   سزاو تۆڵەی خودا چیە بۆ ئەو کەسانەی کە ڕوو وەردەگێڕن لە بەرنامەو یادی خودا؟
و/   خودای گەورە دەفەرموێ:
﴿وَمَنْ أَعْرَضَ عَن ذِكْرِي فَإِنَّ لَهُ مَعِيشَةً ضَنكًا وَنَحْشُرُهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ أَعْمَىٰ ١٢٤﴾طه
واتە: وە هەر کەسێکیش ڕوو وەرگێڕێ لە بەرنامەو یادی من، ئەوە بێگومان ژیانێکی سەختی دەبێ، (هەرچەندە خاوەنی دونیاش بێ، بەڵێ مرۆڤ هەر کە پەیوەندی لە خودا پچڕا دڵی تەنگە، گچکەیە، بێ‌ئارامە، هەرگیز تیر نابێ). وە لە ڕۆژی قیامەتیشدا بە کوێری حەشرو دادگایی دەکەین.

پ/   خوادای گەورە دەفەرموێ: ﴿وَإِنَّ مِن شِيعَتِهِ لَإِبْرَاهِيمَ ٨٣﴾ ألصَّافّات
واتە: بەڕاستی (ئیبڕاهیم)یش (لە بنەماکانی ئاییندا) لە شوێنکەوتوانی بوو.
(ئیبراهیم) لە شوێنکەوتوانی کێ‌بوو؟
و/   ئیبراهیم (لە ئەسڵی دیندا) لە شوێنکەوتوانی (نوح) بوو، هەر چۆنێ (نوح) هەوڵی یەکتاپەرستی دەداو توند بوو لەسەر چەسپاندنی ئایینی خودا، (ئیبراهیم)یش هەروا.

پ/   چەند سیفاتێك لە سیفاتە جوانەکانی خودا کە لە سورەتی (ألفاتِحة)دا هاتووە چیە؟
و/   سیفاتە جوانەکانی خودای گەورە ئەمانەن:
﴿ رَبِّ الْعَالَمِينَ ٢﴾ خاوەن و پەروەردگاری هەموو جیهانیان و هەموو بوونەوەرە.
﴿الرَّحْمَـٰنِ الرَّحِيمِ ٣﴾ بەخشندەی میهرەبان.
﴿مَالِكِ يَوْمِ الدِّينِ ٤﴾ خاوەنی ڕۆژی سزاو پاداشت دانەوە.

پ/   سورەتی (ألفاتِحَة) لە کاتی دابەزینیدا لە نێوان سورەتەکانی قورئانی پیرۆز لە ڕێزبەندی چەندەم دێت و لە دوای کام سورەت دابەزیوە؟
و/   سورەتی (ألفاتِحَة)، پینجەمین سورەتە و لە دوای سورەتی (المُدَّثَّر) دابەزیوە.

پ/   سورەتی (التَّوبَة) لە کاتی دابەزینیدا لە نێوان سورەتەکانی قورئانی پرۆز لە ڕێزبەندی چەندەم دێت و لە دوای کام سورەت دابەزیوە؟
و/   (١١٣) سەدو سێزدەمین سورەتە و لە دوای سورەتی (المآئِدَة) دابەزیوە.

پ/   ناوی کام لە ڕۆژەکانی حەفتە لە قورئانی پیرۆزدا هاتووە؟
و/   (ألجُمُعَة ــــــ ألسَّبْت).

پ/   چەند جوزء لە قورئانی پیرۆزدا ناوی هەیەو ناوەکانیان چیە؟
و/   (٥) پێنج جوزء، (ألأَحْقَاف، ألذَّارِيَات، قَدْ سَمِعَ، تَبَارَكَ و جوزئى عَمَّ).

پ/   تەنها دوو ئایەت لە سورەتی (ألنَّحْلْ) لە شاری مەدینە دابەزیوون، ئەو دوو ئایەتە کامانەن؟
و/   ئایەتی (١٢٦، ١٢٧). خودای گەورە دەفەرموێ:
﴿وَإِنْ عَاقَبْتُمْ فَعَاقِبُوا بِمِثْلِ مَا عُوقِبْتُم بِهِ ۖ وَلَئِن صَبَرْتُمْ لَهُوَ خَيْرٌ لِّلصَّابِرِينَ ١٢٦ وَاصْبِرْ وَمَا صَبْرُكَ إِلَّا بِاللَّـهِ ۚ وَلَا تَحْزَنْ عَلَيْهِمْ وَلَا تَكُ فِي ضَيْقٍ مِّمَّا يَمْكُرُونَ ١٢٧﴾

پ/   لە ڕۆژی دواییدا، کام ئایەت بەڵگەیە لە سەر دانانی تەرازوو (میزان) بۆ کردەوەی ئادەمیزاد؟
و/   ئایەتی ژمارە (٨) هەشت لە سورەتی (ألأَعْرَاف) خودای گەورە دەفەرموێ:
﴿وَالْوَزْنُ يَوْمَئِذٍ الْحَقُّ ۚ فَمَن ثَقُلَتْ مَوَازِينُهُ فَأُولَـٰئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ ٨﴾