Zanstitajweed.com

بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ
اللَّهُمَّ إِنِّي عَبْدُكَ وَابْنُ عَبْدِكَ وَابْنُ أَمَتِكَ نَاصِيَتِي بِيَدِكَ مَاضٍ فِيَّ حُكْمُكَ عَدْلٌ فِيَّ قَضَاؤُكَ أَسْأَلُكَ بِكُلِّ اسْمٍ هُوَ لَكَ سَمَّيْتَ بِهِ نَفْسَكَ أَوْ أَنْزَلْتَهُ فِي كِتَابِكَ أَوْ عَلَّمْتَهُ أَحَدًا مِنْ خَلْقِكَ أَوْ اسْتَأْثَرْتَ بِهِ فِي عِلْمِ الْغَيْبِ عِنْدَكَ أَنْ تَجْعَلَ الْقُرْآنَ رَبِيعَ قَلْبِي وَنُورَ صَدْرِي وَجِلَاءَ حُزْنِي وَذَهَابَ هَمِّي       ||     ئەی خودایە من بەندەی تۆم و کوڕی بەندەی تۆم و کوڕی کۆیلەی تۆم، ناوچاوانم بەدەستی تۆیە، فرمان و بڕیارت بەسەرمدا جێ بە جێیە، بڕیاردانت بەسەرمدا دادپەروەرانەیە. داوات لێدەکەم بەهەموو ناوەکان کە هی تۆیە، خۆتت پێی ناوناوە، یان لە کتێبەکەتدا دادبەزاندووە یان یەکێک لە دروست کراوەکانی خۆتت فێر کردووە یان لە عیلمی غەیبدا لای خۆت هێشتوەتەوە، قورئانی پیرۆز بکەرە بەهاری دڵەکەم و روناکی سینەم و نەهێشتنی خەم و پەژارەم    
-:-:-

بەشی پێنجەم وه‌ستان له‌سه‌ر کۆتایی وشه‌کان


وه‌ستان له‌سه‌ر کۆتایی وشه‌کان ( الوَقْفُ عَلَى أواخِرِ الكَلِمِ ) / ٣


٢ ــ میمی کۆ (ميمُ الجمعِ) لەکاتی گەیاندندا (وصل):
هەندێك لە قورئانخوێنەکانی قیرائەتی عەشرە (میم)ی کۆتاییان (کە بە ضەممە) نوسراوە بە (واو ـ و) خوێندۆتەوە لەکاتی گەیاندندا لەسەر شێوەزاری هەندێك لە عەرەبەکان، وەکو:

بەڵام لەکاتی وەستان لەسەر (میم ـ م)ەکە ئەوکات زەنەداری دەکەن، بەم شێوەیە:        وە رەوم و ئیشمام ناچێتە سەر ئەو (میم ـ م)ە.

٣ ــ جوڵەی تووشهاتوو ( ألحركة العارضة ) واتە: جووڵەی نابنەڕەتی: ڕەوم و ئیشمامی ناچێتە سەر، تەنها بە زەنە لەسەری دەوەستین، وەکو:
        لەسەری دەوەستین    
        لەسەری دەوەستین    
        لەسەری دەوەستین    

بۆچوونی قورئانخوێنەکان لە (ڕەوم) و (ئیشمام) لە (هاء)ی ڕاناودا
(هاء)ی ڕاناو بریتیە لەو (هاء)ەی کە لەجیاتی کەسی سێ‌یەمی نێرینەی نادیار (الغائبِ المُفرَدِ المذَكَّر) بەکاردێت کە بۆر (ضمَّة) یان ژێر (كَسْرَة)ی هەبێت، وەکو:    
پێشەوایانی قورئانخوێن سێ بۆچوونیان هەیە سەبارەت بە (ڕەوم) و (ئیشمام) لە (هاء)ی ڕاناودا:
١ ــ بۆچوونی یەکەم/ بەهیچ جۆرێك دروست نیە.
٢ ــ بۆچوونی دووەم/ دروستە بە هەموو شێوەیەك.
٣ ــ بۆچوونی سێ‌یەم/ وردەکاری تێدایە (مَذهَبُ التَّفصيل).

بۆچوونی سێ‌یەم: وردەکاری لە (ڕەوم) و (ئیشمام) سەبارەت بە (هاء)ی ڕاناو

ــ ڕەوم و ئیشمام لە (هاء)ی ڕاناودا نابێت ئەگەر لە پێشیەوە:
١ ـ پیتی (یاء)ی زەنەدار ٢ ـ یان پیتێکی ژێردار ٣ ـ یان پیتی (واو)ی زەنەدار ٤ ـ یان پیتێکی بۆر (ضمَّة)دار هاتبێت، وەکو:
   

ــ ڕەوم و ئیشمام لە (هاء)ی ڕاناودا هەیە ئەگەر لە پێشیەوە:
١ ـ پیتێکی زەنەداری تەواو (حرف ساكن صحيح) ٢ ـ یان پیتێکی سەردار (مفتوح) ٣ ـ یان (ئەلف) هاتبێت، وەکو:
   

هەموو جۆرە وەستانەکانی سەر کۆتا پیتی وشەکانی قورئانی پیرۆز



جووڵە
نمونە
چۆنیەتی وەستان لەسەری
زەنەی بنەڕەتی (السُّكونُ الأصليُّ)
تەنها بە زەنە
سەر (الفَتحة)
تەنها بە زەنە
ژێر (الكَسرة)
بە زەنە یان بە ڕەوم
بۆر (الضَّمَّة)
بەزەنە یان بە ڕەوم یان بە ئیشمام

چۆنیەتی وەستان لەسەر ئەو وشە قورئانیانەی کە تەنوینیان هەیە
تەنوین
نمونە
وەستان لەسەری بە لابردنی تەنوینەکە لەگەڵ . . .
زەنەی بنەڕەتی (السُّكونُ الأصليُّ)
زەنە یان بە ڕەوم یان بە ئیشمام
تەنوین بە ژێر (الجَرِّ)
زەنە یان بە ڕەوم
تەنوین بە سەر (النَّصبِ)
قەرەبووی تەنوینەکە بە (ألِف)


جۆنیەتی وەستان لەسەر وشەی لە سورەتی النَّمل، لە ریوایەتی ( حَفْص )دا:

ئەم ئایەتە بەم شێوەی خوارەوە خوێندراوەتەوە:
      
    واتە: بە ( ياء ـ ي )ێکی سەردار ( مفتوح ) خوێندراوەتەوە، بەڵام لە کاتی وەستان لەسەری ( وَقْفْ ) بە ناچاری ( اضطراري ) یان بە تاقیکردنەوە ( اختباري ). واتە: وەستان لەسەر کۆتای وشەی یەکەم، بەم دوو شێوەی خوارەوە خوێندراوەتەوە:
أ ــ وەستان لەسەری بە خوێندنەوەی ( ياء ـ ي )ەکە:
      
       ﴿ . . . . قَالَ أَتُمِدُّونَنِ بِمَالٖ فَمَآ ءَاتَىٰنِۦَ ٱللَّهُ خَيۡرٞ مِّمَّآ ءَاتَىٰكُمۚ . . . . ٣٦﴾‏  

ب ــ وەستان لەسەری بە لابردنی ( ياء ـ ي )ەکەو خوێندنەوەی ( نون ـ ن ) بە زەنەداری یاخود بە ڕەوم ( الرَّوْم ):
  بەڕەوم   
       بە زەنە     







  1. لەبەر نەبوونی زاراوەیەکی پڕاوپڕی هەردوو وشەکە، بە باشتر زانرا زاراوە عەرەبی‌یەکە بنووسرێتەوە.