Zanstitajweed.com زانستی تەجوید

بِسْمِ اللّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِيمِ

اللَّهُمَّ إِنِّي عَبْدُكَ وَابْنُ عَبْدِكَ وَابْنُ أَمَتِكَ نَاصِيَتِي بِيَدِكَ مَاضٍ فِيَّ حُكْمُكَ عَدْلٌ فِيَّ قَضَاؤُكَ أَسْأَلُكَ بِكُلِّ اسْمٍ هُوَ لَكَ سَمَّيْتَ بِهِ نَفْسَكَ أَوْ أَنْزَلْتَهُ فِي كِتَابِكَ أَوْ عَلَّمْتَهُ أَحَدًا مِنْ خَلْقِكَ أَوْ اسْتَأْثَرْتَ بِهِ فِي عِلْمِ الْغَيْبِ عِنْدَكَ أَنْ تَجْعَلَ الْقُرْآنَ رَبِيعَ قَلْبِي وَنُورَ صَدْرِي وَجِلَاءَ حُزْنِي وَذَهَابَ هَمِّي || ئەی خودایە من بەندەی تۆم و کوڕی بەندەی تۆم و کوڕی کۆیلەی تۆم، ناوچاوانم بەدەستی تۆیە، فرمان و بڕیارت بەسەرمدا جێ بە جێیە، بڕیاردانت بەسەرمدا دادپەروەرانەیە. داوات لێدەکەم بەهەموو ناوەکان کە هی تۆیە، خۆتت پێی ناوناوە، یان لە کتێبەکەتدا دادبەزاندووە یان یەکێک لە دروست کراوەکانی خۆتت فێر کردووە یان لە عیلمی غەیبدا لای خۆت هێشتوەتەوە، قورئانی پیرۆز بکەرە بەهاری دڵەکەم و روناکی سینەم و نەهێشتنی خەم و پەژارەم

-:-:-

سەرەتا

بەشی چوارەم قەڵەوکردن‌و ناسککردن

قەڵەوکردن‌و ناسککردن (التَّفخيم والتَّرقيق) / ٢

٤ـــ یاساکانی پیتی (راء ـ ر)

پیتی (راء ـ ر) بە سێ حاڵەت دەخوێندرێتەوە:
(أ) : لە (٨) حاڵەت قەڵەو دەکریت.
(ب) : لە (٤) حاڵەت ناسك دەکریت.
(ج) : لە (٢) حاڵەت بە قەڵەوی‌و بە ناسکی دەخوێندرێتەوە، واتە (جواز ألوجهين).

(أ) حاڵەتەکانی قەڵەوکردنی پیتی (ر)

١ ـــ ئەگەر پیتی (ر) سەردار (مفتوح) بوو، وەکو:
زانستی تەجوید    ﴿رَبَّنَا﴾    ﴿رَمَضَانَ﴾
٢ ـــ ئەگەر پیتی (ر) بۆردار (مضموم) بوو، وەکو:

٣ ـــ ئەگەر پیتی (ر) زەنەدار (ساکن) بێت‌‌و پێش خۆی سەردار (مفتوح) بێت، وەکو:
زانستی تەجوید
٤ ـــ ئەگەر پیتی (ر) زەنەدار (ساکن) بێت‌‌و پێش خۆی زەنەەدارێك بێت جگە لە پیتی (ی)‌و پێشی ئەویش سەردار (مفتوح) بێت، وەکو:
زانستی تەجوید
٥ ـــ ئەگەر پیتی (ر) زەنەدار (ساکن) بێت‌‌و پێش خۆی بۆردار (مضموم) بێت، وەکو:

٦ ـــ ئەگەر پیتی (ر) زەنەدار (ساکن) بێت‌‌و پێش خۆی زەنەدار (ساکن) پێش ئەویش بۆردار (مضموم) بێت، وەکو:
زانستی تەجوید
٧ ـــ ئەگەر پیتی (ر) زەنەدار (ساکن) بێت‌‌و پێش خۆی ژێردارێکی ئەصلی نەبێت واتە (تووشهاتوو) بێت، وەکو:
زانستی تەجوید    ﴿ٱرۡجِعُوٓاْ﴾    ﴿ٱلَّذِي ٱرۡتَضَىٰ لَهُمۡ﴾
٨ ـــ ئەگەر لە پێش پیتی (ر) زەنەدار (ساکن) پیتێکی ژێردار (مکسور) هات، وە لەدوایشی‌یەوە (واتە دوای راء) پیتێکی قەڵەویی جگە لە ژێردار لە هەمان وشەدا هات، وەکو:
زانستی تەجوید

(ب) حاڵەتەکانی ناسککردنی پیتی (ر)

١ ـــ ئەگەر پیتی (ر) ژێردار (مکسور) بوو، وەکو:
      زانستی تەجوید    ﴿كَرِيمٞ﴾    ﴿رِيحٌ﴾    ﴿رِزۡقٗا﴾
٢ ـــ ئەگەر لەپێش پیتی (ر)ی زەنەدار پیتێکی ژێرداری بنەچەیی (كسرة أصلية) هات‌و لەدوای ئەم (ر)ی زەنەدارە پیتێکی قەڵەو (حرف إستعلاء) نەهات، وەکو:
      زانستی تەجوید    ﴿فِرۡعَوۡنَ﴾    ﴿مِرۡيَةٖ﴾    ﴿وَأَنذِرۡهُمۡ﴾
٣ ـــ ئەگەر پیتی (ر)ی زەنەدار لەپێشیەوە پیتێکی زەنەداری ناسک‌و لەپێش ئەویشەوە پیتێکی ژیردار (مکسور) هات، وەکو:
      زانستی تەجوید    ﴿حِجۡرٍ﴾    ﴿قَدِيرٞ﴾    ﴿ٱلسِّحۡرَ﴾
٤ ـــ ئەگەر لەپێش پیتی (ر)ی زەنەدار پیتی (ياء اللِّين) هات، وەکو:
      زانستی تەجوید   ﴿خَيۡـرٞ﴾    ﴿لَا ضَيۡـرَ﴾

(ج): دوو حاڵەتەکەی قەڵەوکردن‌و ناسککردنی پیتی (ر)

١ ـــ ئەگەر پیتی (ر) زەنەدار (ساکن) بێت‌‌و پێش خۆی ژێردار (مکسور)، وەلەدوای پیتی (ر) پیتێکی قەڵەوی (حرف إستعلاء)ی ژێردار هات وەکو لە وشەی ﴿فِرۡقٖ﴾، بەمەرجی گەیاندنی (وصل)، یاخود بەمەرجی وەستان لەسەری بە (رَوْم)^[1] ئەوا پیتی (ر) بە هەردوو حاڵەتی قەڵەوی‌و ناسکی دەخوێندرێتەوە، بۆ نموونە:
ـــ (أ) قەڵەوکردنی پیتی (ر):
      زانستی تەجوید   ﴿فَكَانَ كُلُّ فِرۡقٖ كَٱلطَّوۡدِ ٱلۡعَظِيمِ﴾
ـــ (ب) ناسککردنی پیتی (ر):
        ﴿فَكَانَ كُلُّ فِرۡقٖ كَٱلطَّوۡدِ ٱلۡعَظِيمِ﴾

ـــ وەستان لەسەر وشەی ﴿فِرۡقٖ﴾ بە (رَوْم)، ئەوا پیتی (ر) بە هەردوو حاڵەتی قەڵەوی‌و ناسکی دەخوێندرێتەوە، وەکو:
ـــ (أ) قەڵەوکردنی پیتی (ر):
      زانستی تەجوید   ﴿فَكَانَ كُلُّ فِرۡقٖ ﴾
ـــ (ب) ناسککردنی پیتی (ر):
        ﴿فَكَانَ كُلُّ فِرۡقٖ﴾

ـــ بەڵام ئەگەر لەسەر وشەی ﴿فِرۡقٖ﴾ بە زەنە بوەستین ئەوا پیتی (ر) تەنها بە قەڵەوی (مفخم) دەخوێندرێتەوە، لەبەر ئەوەی هۆکاری ناسککردن بەنەمانی ژیر (كسرة)ی پیتی ( إستعلاء ــ ق) نامێنێ:
      زانستی تەجوید   ﴿فِرۡقٖ﴾

٢ ـــ ئەگەر پیتی (ر) زەنەدار (ساکن) بێت‌‌و پێش خۆی پیتێکی قەڵەوی زەنەدار هاتبێت، لەپێش ئەویشەوە پیتێکی ژێردار (مکسور) هەبێت، ئەمەش بە مەرجی وەستان لەسەری بە زەنە، وەکو:
ـــ (أ) قەڵەوکردنی پیتی (ر):
      زانستی تەجوید
ـــ (ب) ناسککردنی پیتی (ر):


ـ بەڵام لە حاڵەتی گەیاندندا (وصل) پیتی (ر) لە وشەی ﴿مِصۡرَ﴾دا تەنها بە قەڵەوی دەخوێندرێتەوە چونکە سەردارە (مفتوح)و هەروەها لە وشەی ﴿ٱلۡقِطۡرِ﴾دا تەنها بە ناسکی دەخوێندرێتەوە چونکە ژێردارە (مکسور):
      زانستی تەجوید   ﴿فَلَمَّا دَخَلُواْ عَلَىٰ يُوسُفَ ءَاوَىٰٓ إِلَيۡهِ أَبَوَيۡهِ وَقَالَ ٱدۡخُلُواْ مِصۡرَ إِن شَآءَ ٱللَّهُ ءَامِنِينَ ٩٩﴾
      زانستی تەجوید   ﴿وَلِسُلَيۡمَٰنَ ٱلرِّيحَ غُدُوُّهَا شَهۡرٞ وَرَوَاحُهَا شَهۡرٞۖ وَأَسَلۡنَا لَهُۥ عَيۡنَ ٱلۡقِطۡرِۖ وَمِنَ ٱلۡجِنِّ مَن يَعۡمَلُ بَيۡنَ يَدَيۡهِ بِإِذۡنِ رَبِّهِۦۖ وَمَن يَزِغۡ مِنۡهُمۡ عَنۡ أَمۡرِنَا نُذِقۡهُ مِنۡ عَذَابِ ٱلسَّعِيرِ ١٢﴾

نموونەی زیاتر لەسەر قەڵەوکردن و ناسککردنی پیتی (راء ــ ر)